Nghĩ về việc xét hạnh kiểm học sinh

                

Nhiều giáo viên thừa nhận cách đánh giá    hạnh kiểm học sinh hiện nay không thực tế và không giúp học sinh    tiến bộ. Ảnh minh họa

Mỗi trường mỗi kiểu

Các trường phổ thông trung học khi xếp loại hạnh kiểm học sinh thường dựa trên quy định của Thông tư 58 về việc đánh giá xếp loại hạnh kiểm học sinh bậc THCS và THPT. Tuy thế, nhiều trường phổ thông trung học hiện nay vẫn tự đề ra những quy định riêng của trường mình để làm căn cứ khi đánh giá xếp loại. Trong số những quy định ấy, có không ít những lỗi được cho là tiểu tiết không thuộc về bản chất, nên khi áp dụng vào xếp hạnh kiểm đã làm ảnh hưởng không nhỏ đến tương lai của không ít học sinh gây nên sự bất bình và bao nỗi tiếc nuối cho các em.

Hàng loạt quy định được ban ra như nghỉ học một buổi không xin phép, bị ghi tên vào sổ đầu bài, mặc sai đồng phục, đi học trễ… hạ một bậc hạnh kiểm. Đánh nhau với bạn, nói tục chửi thề, vô lễ với thầy cô, quay tài liệu trong khi thi, sử dụng điện thoại trong giờ học… hạ hai bậc hạnh kiểm.

Quy định đề ra để học sinh biết và tuân thủ một cách nghiêm túc cũng là một cách giáo dục. Có những em phạm lỗi có tính hệ thống hết lần này đến lần khác nhưng không bao giờ biết sửa chữa thì việc hạ hạnh kiểm cũng chẳng có điều gì phàn nàn. Hoặc có em phạm những lỗi như thường xuyên vô lễ với thầy cô có lẽ cũng khó tha thứ. Nhưng không ít em vô tình phạm lỗi, hoặc đã biết hối cải mà cuối năm vẫn bị hạ hạnh kiểm mới thật tội.

Hùng, học sinh một trường trung học, do nhà ở cách xa trường 30 cây số. Mỗi ngày đến trường, em thường đi xe bus cũng có nhiều hôm do xe hư, xe đến trễ giờ đương nhiên em phải vào lớp trễ. Chẳng cần biết hoàn cảnh hay lí do gì, cuối năm hạnh kiểm của em không được xếp loại tốt dù lực học em rất giỏi. Ước mơ bao năm em sẽ thi vào trường an ninh, quân đội bỗng tan tành theo mây khói khi các trường này không tuyển học sinh có hạnh kiểm khá.

Em Mai nghỉ học không phép hai buổi bị ghi tên vào sổ đầu bài. Nhà trường quy định nghỉ học phụ huynh phải trực tiếp viết giấy phép và lên trường gặp giám thị để xin. Nhưng ba mẹ Mai lại chẳng thể đi được vì ba đi biển cả tháng mới vào, mẹ em lại đi làm xa. Khi nhờ được người đại diện lên xin thì đã quá thời gian quy định nên em vẫn bị hạ một bậc hạnh kiểm. Qua học kỳ 2, em phạm lỗi sử dụng điện thoại trong giờ học (quên tắt chuông khi vào tiết học) và tiếp tục nghỉ học không xin phép (viết giấy phép nhưng không có phụ huynh trực tiếp lên xin cũng không được). Với những lỗi này, em bị hạ hai bậc hạnh kiểm dù Mai đã được giáo viên chủ nhiệm khen “Em là cô bé ngoan, chăm học”, nhưng giám thị vẫn cương quyết “Đã là quy định thì không có ngoại lệ”. Em đã sốc vô cùng khi hạnh kiểm cuối năm đạt mức trung bình. Có em đã phải nghỉ học giữa chừng khi bị xếp hạnh kiểm loại yếu, có em buông xuôi và không muốn phấn đấu, bởi “Giờ mình có phấn đấu tốt thế nào cũng chẳng được gì vì đã lỡ vi phạm rồi”.

 Căng như khi xét hạnh kiểm

Khi xét hạnh kiểm học sinh, ngoài giáo viên chủ nhiệm còn có giáo viên bộ môn, giám thị và ban giám hiệu nhà trường. Giáo viên chủ nhiệm dễ chịu học sinh được nhờ, bởi ý kiến của người trực tiếp quản lý học sinh bao giờ cũng được lưu tâm nhiều nhất. Ngặt nỗi giáo viên chủ nhiệm khắt khe cùng với giám thị khó tính xem như học sinh phạm lỗi chẳng có cơ hội được du di. Có giáo viên bật mí: “Nhiều khi một bậc hạnh kiểm mà cân lên đặt xuống biết bao lần. Cá nhân tôi nghĩ nhà trường là nơi giáo dục cần giơ cao đánh khẽ, có phải tòa án đâu mà chỉ biết luận tội và kết án”.

Chuyện học sinh mắc lỗi hay vi phạm nội quy nhà trường cũng là điều dễ hiểu. Bởi dù sao các em vẫn đang ở độ tuổi ăn, học. Nhưng đem những quy định ấy để quy kết đạo đức một con người là tốt hay xấu có điều gì đó không ổn. Đánh giá cả nhân cách con người, nhất là trong thời kỳ nhân cách ấy đang hình thành và phát triển chỉ thông qua những quy định như đi học trễ, nghỉ học không phép… như thế thì không nên.                                     

Nhân Nghĩa